Lesson 3

Lekcja 3: Operacje Arytmetyczne – Zmuś Swoje Zmienne do Pracy!

Witaj ponownie, kodowy wojowniku! 🏹

Do tej pory nauczyłeś się już tworzyć zmienne, przechowywać w nich dane i nawet je wyświetlać, jak dumny rodzic, który pokazuje wszystkim szkolną laurkę swojego dziecka. Ale brakuje jeszcze jednej ważnej rzeczy: musisz te zmienne zmusić do pracy. Bo, powiedzmy sobie szczerze, samo przechowywanie liczb to nudne zajęcie. Musisz je zmusić do liczenia, mnożenia, dzielenia i robienia wszystkiego, co sobie wymarzysz! I tu wkraczają operacje arytmetyczne.

Gotowy, aby twoje zmienne stały się maszyną do liczenia? Chwytaj kalkulator (żartuję, nie będzie potrzebny… przynajmniej mam taką nadzieję) i ruszajmy w drogę!

Operacje Arytmetyczne w C

Wyobraź sobie operacje arytmetyczne jako zestaw narzędzi do pracy z liczbami. Chcesz policzyć, ile kaw wypiłeś w ciągu dnia, ile godzin snu ci brakuje, albo po prostu obliczyć, ile pizzy możesz sobie pozwolić na weekend — te operacje pomogą ci to ogarnąć.

Oto krótkie zestawienie podstawowych operacji, które będziemy używać:

Dodawanie (+) – Dodaje dwie liczby do siebie. Jak dodanie cukru do kawy… i jeszcze trochę cukru… i jeszcze odrobinę…
Odejmowanie (-) – Odejmuje jedną liczbę od drugiej. Jak uświadomienie sobie, że wydałeś za dużo na pizzę i teraz musisz oszczędzać.
Mnożenie (*) – Mnoży dwie liczby. Idealne, gdy próbujesz policzyć, ile paczek chipsów potrzebujesz na wieczór z filmami!
Dzielenie (/) – Dzieli jedną liczbę przez drugą. Ale uwaga, dzielenie w C jest podstępne — lubi ucinać wszystko, co po przecinku!
Moduł (%) – Zwraca resztę po podzieleniu. Doskonałe, gdy chcesz wiedzieć, czy zostało ci jeszcze jedno ciasteczko w paczce.

Sprawdźmy, jak to wygląda w praktyce!

Tworzenie Pliku: `operacje.c`

Otwórz swój ulubiony edytor tekstu (albo nano, jeśli czujesz się dziś jak haker z lat 90-tych).
Utwórz nowy plik o nazwie operacje.c.
Skopiuj i wklej poniższy kod do operacje.c:

#include <stdio.h>

int main() {
    int a = 10, b = 3;

    // Wykonanie podstawowych operacji arytmetycznych
    int suma = a + b;           // Dodawanie
    int roznica = a - b;        // Odejmowanie
    int iloczyn = a * b;        // Mnożenie
    int iloraz = a / b;         // Dzielenie (ucina część dziesiętną)
    int reszta = a % b;         // Moduł

    // Wydruk wyników
    printf("Suma: %d\n", suma);            // Wynik: 13
    printf("Różnica: %d\n", roznica);      // Wynik: 7
    printf("Iloczyn: %d\n", iloczyn);      // Wynik: 30
    printf("Iloraz: %d\n", iloraz);        // Wynik: 3
    printf("Reszta: %d\n", reszta);        // Wynik: 1

    return 0;
}

Kompilacja i Uruchomienie Programu

Otwórz terminal i przejdź do folderu, gdzie znajduje się operacje.c.
Skompiluj za pomocą:

gcc operacje.c -o operacje

Uruchom program:

./operacje

Jeśli wszystko zadziałało poprawnie, powinieneś zobaczyć następujący wynik:

Suma: 13
Różnica: 7
Iloczyn: 30
Iloraz: 3
Reszta: 1

I proszę bardzo! Twoje zmienne teraz liczą, jakby były do tego stworzone. Świetna robota! Ale na tym nie kończymy…

Wprowadzenie: Operatory Inkrementacji i Dekrementacji

Czas poznać małych pomocników, których programiści uwielbiają: operatory inkrementacji (++) i dekrementacji (--). Te małe spryciarze służą do tego, by szybko zwiększać lub zmniejszać wartość zmiennej o 1.

Oto jak to działa:

x++ – Zwiększa x o 1. Wyobraź sobie, że dorzucasz jeszcze jedną filiżankę kawy do swojego dnia.
x-- – Zmniejsza x o 1. Jak zdecydowanie się na jedną godzinę snu mniej… ale nie rób tego naprawdę!

Dodajmy kilka linii do operacje.c, aby zobaczyć je w akcji.

Modyfikacja `operacje.c`

Otwórz ponownie operacje.c.
Dodaj ten kod przed return 0;:

    a++; // Zwiększamy 'a' o 1
    b--; // Zmniejszamy 'b' o 1

    printf("Inkrementowane a: %d\n", a); // Wynik: 11
    printf("Dekrementowane b: %d\n", b); // Wynik: 2

Ponowna Kompilacja i Uruchomienie

Skompiluj jeszcze raz:

gcc operacje.c -o operacje

Uruchom ponownie:

./operacje

Powinieneś zobaczyć:

Inkrementowane a: 11
Dekrementowane b: 2

Niezłe, prawda? Ale to tylko początek. Zakończmy, omawiając kilka typowych pułapek, na które możesz natknąć się, pracując z operacjami arytmetycznymi w C.

Typowe Błędy i Pułapki

Problemy z Dzielenie Całkowitym: Kiedy dzielisz dwie liczby całkowite, C nie przejmuje się ułamkami. Jeśli spróbujesz 7 / 2, otrzymasz 3 zamiast 3,5. Aby to naprawić, użyj float lub double.
Kolejność Operacji: Tak jak w szkolnej matematyce, C przestrzega ścisłej kolejności: najpierw mnożenie i dzielenie, a potem dodawanie i odejmowanie. Używaj nawiasów (), jeśli chcesz zmienić tę kolejność!
Moduł z Liczbami Ujemnymi: Operator % może dziwnie się zachowywać z liczbami ujemnymi. Na przykład -5 % 3 zwróci -2… tak, C ma swoje zasady co do “resztek”!

Praca Domowa: Zbuduj Swoją Własną Kalkulatorową Aplikację!

Sprawdźmy, czy potrafisz zastosować te operacje arytmetyczne w praktyce. Napisz program, który:

Przyjmuje dwa liczby jako wejście.
Pyta użytkownika, jaką operację chce wykonać: dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie czy moduł.
Wyświetla wynik!

Dodatkowe Punkty: Dodaj obsługę błędów dla dzielenia przez zero (wierz mi, to potrafi popsuć dzień).

Ostatnie Myśli

Dziś udało ci się zmusić swoje zmienne do pracy, opanowując operacje arytmetyczne. Ale język C ma jeszcze kilka sztuczek w rękawie. Dołącz do mnie w Lekcji 4, gdzie zanurzymy się w ciemny, tajemniczy świat struktur kontrolnych. Przygotuj się podejmować decyzje, obsługiwać warunki i może nawet zagrać w kilka minigier po drodze! 🎮✨