Lesson 7

Lekcja 7: Pełnotekstowe Wyszukiwanie — Dajmy Twoim Danym Dar Mowy!

Witaj ponownie, mistrzu zapytań SQL! Dzisiaj zajmiemy się czymś wyjątkowym: nauczymy twoją bazę danych PostgreSQL nie tylko przechowywać tekst, ale także go rozumieć… albo przynajmniej spróbować. Dzięki pełnotekstowemu wyszukiwaniu (FTS) twoje zapytania przestaną być nudnym „znajdź mi to słowo”, a zamienią się w pełnoprawne „pokaż mi, gdzie ukrywa się ten rycerz z epickim mieczem”. Wyobraź sobie, że twój SQL zaczyna czytać, analizować i — kto wie? — może nawet kiedyś napisze balladę!

Czym Jest Pełnotekstowe Wyszukiwanie?

Pełnotekstowe wyszukiwanie to funkcja SQL, która pozwala przeszukiwać tekstowe dane z uwzględnieniem języka i kontekstu. Zapomnij o niezgrabnym LIKE czy prostym dopasowaniu ciągów znaków. Z FTS twoja baza danych zaczyna odróżniać niuanse, synonimy, a może nawet domyśla się, co naprawdę miałeś na myśli (no, może nie oczekuj jeszcze poezji Słowackiego).

FTS świetnie nadaje się, gdy chcesz:

Przeszukiwać duże ilości tekstu (pomyśl: blogi, recenzje książek, lub… przepisy babci?).
Znaleźć nie tylko dokładne dopasowania, ale też fragmenty fraz.
Sortować wyniki na podstawie ich trafności.

Anatomia Pełnotekstowego Wyszukiwania

PostgreSQL używa kombinacji wektorów tekstowych i zapytania tekstowego, aby przeprowadzać FTS. Oto podstawowa struktura:

SELECT * FROM nazwa_tabeli
WHERE to_tsvector('polish', nazwa_kolumny) @@ to_tsquery('polish', 'wyszukiwane_zapytanie');

Co oznaczają te części?

to_tsvector('polish', nazwa_kolumny): Konwertuje twoje dane na wektor tekstowy (to jak przydzielenie każdemu słowu małego ID).
to_tsquery('polish', 'wyszukiwane_zapytanie'): Konwertuje twój zapytanie w wektor terminów (żeby PostgreSQL wiedział, czego szukać).
Operator @@: Ten magiczny symbol mówi PostgreSQL: „Hej, sprawdź, czy te wektory się zgadzają!”

Przykład: Znajdź Swojego Rycerza w Lśniącej Zbroi

Załóżmy, że masz tabelę dzielnych rycerzy i ich bohaterskich czynów, i chcesz znaleźć wszystkie wzmianki o walce ze smokami:

SELECT imie, czyny
FROM rycerze
WHERE to_tsvector('polish', czyny) @@ to_tsquery('polish', 'smok & walka');

Ten zapytanie zwróci tylko te wiersze, gdzie jednocześnie występują słowa „smok” i „walka”. Zwróć uwagę na symbol & — to takie SQL-owe „i”.

Poszerzamy Słownictwo: ts_vectors i ts_queries

Teraz rozłóżmy to na czynniki pierwsze. PostgreSQL traktuje każdy kawałek tekstu jako ts_vector — to w zasadzie lista unikalnych słów i ich pozycji w tekście. Kiedy wykonujesz zapytanie, twój ts_query szuka zgodności w tych wektorach.

Na przykład:

SELECT to_tsvector('polish', 'Dzielny rycerz walczył odważnie i z honorem.')
AS dokument_wektor;

Zwraca:

'dzielny':1 'honorem':6 'odważnie':4 'rycerz':2 'walczył':3

Każde słowo dostaje swoją pozycję, a nieistotne słowa, jak „i”, są automatycznie filtrowane (bo kto ma czas na takie drobiazgi?). Dzięki tym wektorom PostgreSQL może szybko znaleźć tekst, bazując na trafności.

Wyszukiwanie Frazy: Mów Pełnymi Zdaniami

Chcesz szukać dokładnych fraz zamiast pojedynczych słów? Użyj : dla wskazania dokładnej frazy:

SELECT imie, czyny
FROM rycerze
WHERE to_tsvector('polish', czyny) @@ phraseto_tsquery('polish', 'walczyć smok');

To znajdzie dokładnie frazę „walczyć smok” we właściwej kolejności. Twoje zapytania będą teraz tak samo precyzyjne, jak cios miecza!

Ranking Wyników: Kto Jest Największym Bohaterem?

Pełnotekstowe wyszukiwanie to nie tylko o znajdowaniu dopasowań, ale też o znajdowaniu najlepszych dopasowań. PostgreSQL ma wbudowany system rankingowy:

SELECT imie, czyny,
       ts_rank(to_tsvector('polish', czyny), to_tsquery('polish', 'smok & walka')) AS rank
FROM rycerze
WHERE to_tsvector('polish', czyny) @@ to_tsquery('polish', 'smok & walka')
ORDER BY rank DESC;

Funkcja ts_rank przypisuje każdemu wierszowi ocenę w zależności od tego, jak dobrze pasuje do zapytania. Teraz możesz zobaczyć, kto jest naprawdę najlepszym pogromcą smoków!

Podświetlanie Dopasowań: Spraw, By Tekst Błyszczał!

Chcesz wizualnie wyróżnić słowa kluczowe w wynikach? PostgreSQL oferuje funkcję ts_headline. To jak reflektor na najważniejsze słowa:

SELECT imie,
       ts_headline('polish', czyny, to_tsquery('polish', 'smok & walka')) AS podswietlone_czyny
FROM rycerze
WHERE to_tsvector('polish', czyny) @@ to_tsquery('polish', 'smok & walka');

To podświetli kluczowe słowa w wynikach, żeby wyraźnie pokazać, gdzie znalazły się dopasowania. Idealne, jeśli chcesz dodać trochę stylu!

Zaawansowane Triki: Wynosimy Pełnotekstowe Wyszukiwanie na Wyższy Poziom

Gotowy na magię pełnotekstowego wyszukiwania? Oto kilka sztuczek, które warto mieć w rękawie:

Ważenie Terminów: Używaj różnych wag (A, B, C, D), aby ustalać priorytety. Na przykład, w CV możesz dać wyższą wagę „Python” niż „Excel”.

SELECT imie, ts_rank_cd(to_tsvector('polish', czyny), to_tsquery('polish', 'smok & walka'), 1) AS rank_wazony
FROM rycerze
ORDER BY rank_wazony DESC;

Wiele Języków: PostgreSQL obsługuje wiele języków dla pełnotekstowego wyszukiwania. Po prostu zmień ‘polish’ na język, który cię interesuje.

SELECT imie, czyny
FROM rycerze
WHERE to_tsvector('french', czyny) @@ to_tsquery('french', 'dragon');

Tworzenie Indeksów: Aby przyspieszyć wyszukiwanie, utwórz indeks GIN na swojej kolumnie tekstowej. To jak turbo-doładowanie dla twoich zapytań:

CREATE INDEX czyny_idx ON rycerze USING GIN(to_tsvector('polish', czyny));

Czego Się Dzisiaj Nauczyliśmy?

Dzisiaj daliśmy naszej bazie danych PostgreSQL dar mowy i nauczyliśmy się:

Korzystać z to_tsvector i to_tsquery, aby tworzyć potężne pełnotekstowe zapytania.
Rangować i podświetlać wyniki, żeby nasze wyszukiwanie miało jak największy efekt.
Podnieść nasze umiejętności wyszukiwania na nowy poziom dzięki zaawansowanym sztuczkom.

Co Dalej?

Na następnym spotkaniu zanurzymy się w Indeksowanie w PostgreSQL — ponieważ, jeśli chcesz wyszukiwać jak profesjonalista, twoja baza danych musi nadążać za tobą!

Gotowy, aby sprawić, by twoje dane przemówiły jak bard na jarmarku? Naprzód, i niech twoje pełnotekstowe wyszukiwania będą zawsze na topie!