ArchLinux

Arch Linux od Zera: Przewodnik dla Początkujących, Którzy Lubią Wyzwania

Wprowadzenie

Witaj, odważny podróżniku! 🚀
Za chwilę zainstalujesz Arch Linux — system, który ma opinię trudnego,
ale w rzeczywistości… po prostu nie ma kolorowych przycisków jak Windows.

Spokojnie! Ten przewodnik jest dla totalnych początkujących,
czyli tych, którzy wpisują ls i potem pytają „a czemu nic się nie dzieje?”.

Weź kawę ☕, weź oddech i zaczynamy.

UEFI czy BIOS? Najpierw wybierz swoją drogę

Zanim zaczniesz kroić dysk jak pizzę z Biedronki, musisz wiedzieć, jak komputer się uruchamia:

UEFI + GPT – wszystkie nowsze laptopy i pecety
BIOS + MBR – starsze urządzenia, czasem takie „po przejściach”

Sprawdź:

ls /sys/firmware/efi

Jeśli folder istnieje → UEFI
Jeśli nie istnieje → BIOS / MBR

Dobrze! A teraz dwie osobne ścieżki instalacji.

🟦 Instalacja UEFI (większość nowoczesnych komputerów)

Krok 1: Przygotowanie pendrive’a

sudo dd bs=4M if=/path/to/archlinux.iso of=/dev/sdX status=progress oflag=sync

Sprawdź dyski:

fdisk -l

⚠️ Ostrzeżenie: jeśli pomylisz dysk —
stracisz wszystko, łącznie ze zdjęciami z wakacji.
Nie popełniaj błędu z kategorii „o nie, znowu…”.

Krok 2: Układ klawiatury

localectl list-keymaps
loadkeys pl

Możesz użyć także us, jeśli wolisz angielski styl życia.

Krok 3: Połączenie z internetem

iwctl
device list
station wlan0 scan
station wlan0 get-networks
station wlan0 connect nazwa-twojej-wifi
exit

Test sieci:

ping archlinux.org

Jeśli działa — cud!
Jeśli nie działa — Motorola Edge 30 ma czasem swoje humory.

Krok 4: Partycjonowanie dysku (UEFI, GPT)

fdisk /dev/sdX

W środku:

g → nowa tablica GPT
n → partycja EFI → +512M
t → typ → 1 EFI System
n → główna partycja
w → zapisz

Krok 5: Formatowanie

EFI:

mkfs.fat -F32 /dev/sdX1

Root:

mkfs.ext4 /dev/sdX2

Krok 6: Montowanie

mount /dev/sdX2 /mnt
mkdir -p /mnt/boot
mount /dev/sdX1 /mnt/boot

Krok 7: Instalacja systemu podstawowego

pacstrap -K /mnt base base-devel linux linux-firmware nano man

Krok 8: fstab

genfstab -U /mnt >> /mnt/etc/fstab

Krok 9: Wejście do nowego systemu

arch-chroot /mnt

Krok 10: Strefa czasowa

ln -sf /usr/share/zoneinfo/Europe/Warsaw /etc/localtime
hwclock --systohc

Krok 11: Lokalizacja

nano /etc/locale.gen

Odkomentuj:

en_US.UTF-8 UTF-8

Wygeneruj:

locale-gen
echo "LANG=en_US.UTF-8" > /etc/locale.conf

Krok 12: Hostname i hosts

echo "archpc" > /etc/hostname
nano /etc/hosts

Dodaj:

127.0.0.1   localhost
::1         localhost
127.0.1.1   archpc.localdomain archpc

Krok 13: Hasło roota

passwd

Krok 14: Instalacja GRUB dla UEFI

pacman -S grub efibootmgr
grub-install --target=x86_64-efi --efi-directory=/boot --bootloader-id=GRUB
grub-mkconfig -o /boot/grub/grub.cfg

Krok 15: Utworzenie użytkownika

useradd -m -G users,wheel,video -s /bin/bash admin
passwd admin

Krok 16: Minimalna instalacja GNOME (elegancko i lekko)

pacman -S gnome-shell gdm gnome-disk-utility archlinux-keyring alacritty openssh pavucontrol xorg-server networkmanager network-manager-applet ttf-dejavu ttf-droid wqy-zenhei noto-fonts-emoji sudo gst-libav ntfs-3g gnome-control-center git gnome-keyring gnome-applets wget rsync
systemctl enable gdm.service
systemctl enable NetworkManager.service

Gratulacje — GNOME działa i nie jest ociężałe jak KDE z 2010.

Krok 17: Microcode

Intel:

pacman -S intel-ucode

AMD:

pacman -S amd-ucode

Krok 18: Uprawnienia sudo

EDITOR=nano visudo

Odkomentuj:

%wheel ALL=(ALL) ALL

Krok 19: Restart

exit
umount -R /mnt
reboot

Jeśli widzisz GRUB — sukces!
Jeśli widzisz dym — to nie przez Arch, tylko przez hardware.

🟥 Instalacja BIOS / MBR (starsze komputery)

Step 1: Pendrive

sudo dd bs=4M if=/path/to/archlinux.iso of=/dev/sdX status=progress oflag=sync
fdisk -l

Step 2: Klawiatura

localectl list-keymaps
loadkeys pl

Step 3: Internet

Taki sam jak w UEFI.

Step 4: Partycjonowanie MBR

fdisk /dev/sdX